Hãy tìm hiểu làm thế nào để sơ chế, chế biến và bảo quản thực phẩm đúng cách nhằm giảm tối đa nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm, bao gồm cả nguy cơ nhiễm khuẩn E. coli.
Rửa tay
Bàn tay của chúng ta là một trong những con đường chủ yếu làm lây lan vi khuẩn. Các vi khuẩn có hại có khả năng dễ dàng lây lan từ bàn tay người đến thức ăn, các mặt phẳng chế biến thức ăn và các dụng cụ nấu nướng.
Phải luôn rửa tay thật sạch bằng xà phòng và nước ấm trước khi tiếp xúc với thực phẩm, và đặc biệt là sau khi chạm vào thực phẩm sống, thùng rác, thú vật nuôi trong nhà và sau khi đi vệ sinh.
Bảo quản và sơ chế thịt
Thịt sống, bao gồm cả thịt gia cầm, có thể chứa những vi khuẩn có hại dễ dàng lây lan tới bất cứ thứ gì tiếp xúc với nó, bao gồm cả thực phẩm, nơi bày thức ăn để nấu nướng, bàn bếp, thớt và dao.
Đặc biệt chú ý để riêng thực phẩm sống với các loại thực phẩm ăn được luôn, bao gồm bánh mỳ, salad và trái cây. Khi ăn các loại thức ăn này không cần nấu lại nên nếu chúng đã bị dính vi khuẩn rồi thì những vi khuẩn này sẽ không bị tiêu diệt.
Các mẹo để giữ vệ sinh:
- Sử dụng các thớt khác nhau dành riêng cho thực phẩm sống và thức ăn chín.
- Bảo quản thịt cá sống trong hộp kín ở ngăn dưới cùng trong tủ lạnh.
Đọc thêm về bảo quản thức ăn thừa an toàn tại liên kết này.
Chế biến
Chế biến thức ăn ở nhiệt độ thích hợp sẽ đảm bảo tiêu diệt hết bất cứ loại vi khuẩn có hại nào. Kiểm tra xem thức ăn có sôi nóng kỹ không trước khi ăn.
Bạn cần chế biến kỹ những thực phẩm dưới đây trước khi ăn:
- Gia cầm
- Thịt lợn
- Thịt nội tạng, tính cả gan
- Nhân thịt trong burger
- Xúc xích
- Tảng thịt cuộn (rolled joints of meat)
- Thịt xiên kebabs
Nhân thịt trong Burger và xúc xích
Khi chế biến nhân thịt trong burger, xúc xích, thịt gà, và thịt lợn, bạn hãy cắt thử vào phần giữa miếng thịt để xem thịt đã hết hồng chưa, nước thịt chảy ra có màu trong chưa và món thịt đó có đang sôi nóng kỹ không.
Thịt gà
Nếu nấu nguyên cả con gà hoặc chim, bạn hãy xiên vào phần thịt dày nhất trên đùi của chúng (phần thịt nằm giữa cẳng chân và bắp đùi) để chắc chắn thịt không còn màu hồng và không còn nước thịt màu đỏ hoặc hồng chảy ra nữa.
Thịt lợn
Bạn không nên ăn tái thịt lợn nguyên tảng (Pork joints) và thịt lợn cuộn thành khúc (rolled joints). Để kiểm tra xem những loại thịt này ăn được chưa, bạn xiên một cái que nhọn vào giữa miếng thịt và xem thịt hết hồng chưa và có chảy ra nước thịt màu trong không.
Thịt bò và thịt cừu non
Ăn tái (phần giữa của thịt vẫn chưa chín) miếng steak hoặc các phần khác của thịt bò và thịt cừu non thì an toàn miễn là những phần thịt này phải còn đóng gói nguyên vẹn trước khi nấu và phải chế biến chỉ phần thịt bên ngoài ở nhiệt độ cao trong thời gian ngắn. Thông thường vi khuẩn chỉ có trên các mặt ngoài của những loại thịt này.
Chế biến thịt trên vỉ nướng
Cách chế biến an toàn nhất là chế biến thực phẩm hoàn toàn bằng lò và sau đó đặt thức ăn đã nấu chín lên trên vỉ nướng một lúc như vậy thực phẩm có thể tỏa ra hương vị.
Nếu bạn cùng lúc nấu cho nhiều người thì nấu như thế này có thể nhàn hơn.
Nếu bạn chỉ chế biến thực phẩm bằng vỉ nướng, thì có hai yếu tố nguy cơ chính là:
- Thịt chưa chín
- Vi khuẩn lây lan từ thịt sống hoặc thịt chưa chín sang những thức ăn đã chín rồi.
Khi bạn nướng các loại thịt trên vỉ, như là thịt gia cầm (thịt gà và thịt gà tây chẳng hạn), thịt lợn, nhân thịt burger hoặc xúc xích, đảm bảo rằng:
- Than cháy đỏ với bề mặt than có bụi màu xám trước khi bạn bắt đầu nướng, vì điều này có nghĩa là vỉ nướng đủ nóng
- Thịt đông lạnh phải được rã đông hoàn toàn trước khi chế biến
- Thường xuyên lật thịt và chuyển quanh vỉ nướng để thịt chín đều
Phần lớn các loại thịt chỉ ăn được khi:
- Thịt nóng kỹ
- Cắt vào phần dày nhất trong miếng thịt cũng không nhìn thấy màu hồng
- Nước thịt chảy ra màu trong
Nướng bằng các loại vỉ dùng một lần có thể mất nhiều thời gian hơn.
Có thể ăn thịt tái (ở giữa chưa chín), chẳng hạn như các miếng (steaks) và các tảng (joints) thịt bò hoặc thịt cừu non, miễn sao bên ngoài miếng thịt được nấu đúng cách. Chế biến đúng cách sẽ tiêu diệt bất cứ vi khuẩn nào có ở phần ngoài miếng thịt.
Phải chế biến kỹ thức ăn làm từ bất cứ loại thịt xay nào ví dụ như xúc xích lợn và nhân thịt bò trong burger.
Acrylamide trong thực phẩm tinh bột
Acrylamide là một chất hóa học được tạo ra khi chế biến nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là khoai tây và bánh mỳ ở nhiệt độ cao, chẳng hạn như khi nướng lò, chiên rán, nướng vỉ, nướng hai mặt và quay.
Luộc, hấp và chế biến bằng lò vi sóng không có khả năng tạo ra acrylamide.
Có bằng chứng cho thấy acrylamide có khả năng gây ra ung thư.
Cơ quan tiêu chuẩn thực phẩm (Food Standards Agency) đưa ra các mẹo sau để giảm nguy cơ nhiễm acrylamide tại nhà:
- Đợi thực phẩm chín vàng – đợi đến khi bạn thấy màu vàng óng hoặc vàng nhạt khi nướng lò, nướng hai mặt, quay hoặc chiên rán các thực phẩm tinh bột như là khoai tây, rau củ ăn cả rễ và bánh mỳ.
- Xem bao bì sản phẩm – cẩn thận làm theo hướng dẫn chế biến in trên bao bì khi rán hoặc hâm nóng bằng lò những thực phẩm đóng gói như là khoai tây chiên, khoai tây nướng và củ cải vàng nướng.
- Đừng để khoai tây sống trong tủ lạnh – bảo quản lạnh khoai tây sống trong tủ lạnh có thể làm tăng tổng nồng độ acrylamide nếu sau đó lại chế biến chúng ở nhiệt độ cao, như là nướng (khoai tây bỏ lò) hoặc chiên khoai tây.
- Ăn uống đa dạng và cân đối – trong khi chúng ta không thể hoàn toàn tránh được các rủi ro như hấp thu phải acrylamide trong thức ăn thì ăn uống đa dạng và cân đối sẽ giúp bạn giảm nguy cơ bị ung thư..
Để biết thêm thông tin, đọc bài Thực phẩm tinh bột và carbohydrate.
Rửa trái cây và rau củ
Rửa trái cây và rau củ dưới vòi nước lạnh đang xả trước khi ăn. Cách làm này giúp loại bỏ những bụi bẩn và vi khuẩn nhìn thấy được trên bề mặt rau củ và trái cây. Gọt vỏ hoặc chế biến rau củ trái cây cũng có thể loại bỏ những vi khuẩn này.
Không bao giờ sử dụng dung dịch tẩy rửa hoặc các loại sản phẩm rửa dọn nhà cửa khác để rửa rau củ và trái cây, vì các chất này vốn không dùng trên con người và bạn có thể vô tình để tồn dư một ít chất tẩy rửa đó trên thực phẩm.
(Theo NHS – UK, người dịch: Trần Tuyết Lan – nhóm Hạ Mến, hướng dẫn ăn đúng)
