Cà gai leo còn gọi là cà quính, cà quánh, trap khar (Campuchia), Blou xít (Lào). Cà gai leo mọc hoang ở khắp nơi tại các tỉnh miền Bắc, tới Huế, ở Lào và Campuchia cũng có. Theo Đông y, cà gai leo có vị hơi the, tính ấm.
Rễ cà gai leo được nhân dân dùng làm thuốc chữa phong thấp, đau nhức răng, sâu răng chảy máu chân răng. Có nơi nhân dân coi như có tác dụng chữa say rượu. Người ta cho rằng, trong khi uống rượu thỉnh thoảng sát răng bằng rễ cà gai leo thì tránh được say rượu. Nếu bị say uống nước sắc của rễ. Ngoài ra, còn dùng chữa bệnh lậu. Mỗi ngày uống từ 16-20g rễ khô dưới dạng sắc. Có nơi còn dùng chữa rắn cắn bằng cách nhai rễ nuốt nước, bã đắp lên vết bị rắn cắn.
Cà gai leo trong Y học cổ truyền là một vị thuốc quý, có tác dụng ổn định tế bào gan, tăng cường chức năng gan. Không chỉ Y học cổ truyền mà Y học hiện đại cũng công nhận cà gai leo có những hoạt chất rất tốt cho gan. Đặc biệt cà gai có tác dụng kiềm chế sự tăng sinh của virus viêm gan B hiệu quả.
Glycoacaloid là hoạt chất đặc biệt có trong cà gai leo với tác dụng làm chậm sự tiến triển của xơ gan, giảm mức độ xơ giai đoạn sớm, giúp hạn chế hủy hoại tế bào gan và hạ men gan nhanh.
Liều dùng phù hợp
Đối người dùng để hỗ trợ điều trị bệnh, giảm mức độ bệnh, ngăn chặn bệnh tiến triển, dùng khoảng 50g cà gai leo khô đun với 1 lít nước cho sôi, để sôi lăn tăn trong khoảng 10 phút cho cà gai ra hết chất.
- Người bị viêm gan B virus
- Xơ gan, u gan
- Người tăng men gan, suy giảm chức năng gan
- Người bị mỡ máu
- Người thường xuyên sử dụng bia rượu…
Đối với người bình thường khỏe mạnh, uống cà gai như một món trà thông thường, mỗi ngày chỉ cần dùng từ 16-20g đun sôi với 1 lít nước, để sôi lăn tăn trong vòng 10 phút để ra hết chất, chắt lấy nước trà uống trong ngày.
Lưu ý: không nên uống cà gai leo khi bụng đói, bản thân mình cũng như một số người đã uống cà gai khi mới sáng ra chưa ăn, đều bị chóng mặt.
Cà gai leo không có tác dụng phụ, tuy nhiên, với người khỏe mạnh bình thường, không dùng cà gai với mục đích hỗ trợ chữa bệnh, thì nên uống thay đổi đan xen các loại trà thảo mộc khác nhau để hưởng nhiều giá trị hơn.
Những ai không sử dụng cà gai leo
- Trẻ em dưới 6 tuối, gan chưa phát triển hoàn thiện để thực hiện hết các chức năng.
- Phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú nếu muốn sử dụng cà gai để hỗ trợ chữa gan nhiễm mỡ, men gan cao, thì chỉ sử dụng khi được bác sỹ cho phép với từng người.
