Tinh dầu sả chanh Út Em

Từ năm 2016, mình bắt đầu chưng cất tinh dầu. Tuy nhiên, đến 2017 mới có dư đất vườn để trồng được nhiều sả chanh. Trước đó, trồng sả chỉ đủ để làm muối chườm bụng sau sinh và làm nguyên liệu nước gội đầu. Mỗi mẻ chưng cất mình dùng 50kg lá và thân sả chanh, mỗi lọ tinh dầu bảo quản tốt hạn dùng dùng tối thiểu trong 3 năm, thậm chí nhiều hơn nữa.

Lượng tinh dầu sả chanh mình chưng cất được không quá nhiều bởi vì thường từ 2- 4 tháng (tùy mùa) mới thu được một lứa sả và chưng cất được vài mẻ mỗi lứa.

Vườn sả chanh Út Em, sả được trồng hai bên luống rau ăn — Vườn sả chanh Út Em, sả thường được trồng hai bên những luống rau ăn

Một số cách dùng của tinh dầu sả chanh

Sả chanh có tên khoa học là Cymbopogon Citratus hay Andropogon Citratus. Các thành phần chính trong tinh dầu sả chanh là Myrcene, Citronellal, Geranyl Acetate, Nerol, Geraniol, Neral, Limonene và Citral. Tinh dầu sả chanh được chiết xuất qua quá trình chưng cất lôi cuốn hơi nước bằng thiết bị chuyên dụng.
Công dụng của tinh dầu sả chanh rất đa dạng, bắt nguồn từ nhiều thuộc tính có lợi của tinh dầu này như giảm đau, chống trầm cảm, kháng khuẩn, sát khuẩn, làm lành vết thương, diệt khuẩn, làm sạch, khử mùi, lợi tiểu, diệt nấm, an thần và bồi bổ sức khỏe …
Trong giới hạn bài này, mình tập trung vào những cách dùng cơ bản, phổ biến, dễ thực hiện nhất để giới thiệu với các bạn yêu thích tinh dầu sả chanh hoàn toàn thiên nhiên, với nguyên liệu trồng hoàn toàn tự nhiên tại vườn xanh Út Em.

1. Dùng mát-xa body

Với người lớn, pha loãng theo tỉ lệ 10% tinh dầu và 90% dầu nền, lắc đều trước khi sử dụng. Một số dầu nền như dầu dừa, dầu oliu, dầu mè, jojoba …

Liệu pháp tinh dầu mát-xa body bạn thường hay gặp tại các spa cao cấp, tất nhiên bạn nên hỏi kĩ liệu tinh dầu họ sử dụng có đúng là 100% thiên nhiên hay không, bởi không phải spa nào cũng tuân thủ nghiêm ngặt về chất lượng sản phẩm!

2. Dùng pha nước tắm

Pha khoảng 10 giọt tinh dầu vào bồn tắm nước ấm, ngâm mình tắm để thư giãn. Tinh dầu sả chanh giúp tăng cường sức mạnh tinh thần, nâng cao tinh thần và chống trầm cảm.

3. Dùng xông phòng

Cách làm như xông phòng chống muỗi. Xông phòng bằng tinh dầu sả chanh vừa giúp không gian thơm mát, xua đuổi côn trùng, còn giúp những người sống trong không gian cảm thấy phấn chấn hơn, giảm lo lắng. Bởi vì thế mà sả chanh có thể được dùng một cách có hệ thống cho những bệnh nhân trầm cảm cấp tính đang hồi phục sau cú sốc cấp tính.
Nếu nhà có bé sơ sinh, bé nhỏ, nên xông lượng thật nhỏ, xông ban ngày trước để thử cơ địa, nếu bé không thích mùi tinh dầu sả chanh (hoặc các loại tinh dầu khác nói chung) hoặc mùi khiến bé khó chịu, kích thích niêm mạc mũi thì không nên xông. Ví dụ, như tinh dầu tràm rất lành, rất tốt để phòng bệnh hô hấp ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, nhưng lần đầu tiên mình nhỏ 2 giọt vào khăn quàng cổ thì bé ho kích ứng vì không ưng mùi tràm đậm đặc. Về sau, mình chỉ lấy 1 giọt thoa xa cổ bé thì bé không ho nữa. Dùng cho bé mẹ cần lưu ý điều trên nhé.

4. Dùng xông mặt

Mỗi tuần bạn có thể dùng tinh dầu sả chanh xông mặt 1-2 lần để làm thông thoáng lỗ chân lông, sáng da, làm sạch bụi bẩn tránh viêm da mụn nhọt.
Kinh nghiệm của mình: dùng 2 giọt tinh dầu cho vào bát nước nóng rồi tiến hành xông bằng cách trùm khăn kín đầu, hơ mặt hấng hơi bốc lên từ bát nước xông.
Khi xông lỗ chân lông sẽ mở to, dầu thừa được loại bỏ, xông xong mình vỗ nước cất hoa hồng tự nhiên để lạnh giúp thu nhỏ lỗ chân lông. Tiếp theo có thể đắp mặt nạ thiên nhiên nếu muốn, lúc này da hấp thu dưỡng chất tốt hơn so với khi không xông mặt.

5. Dùng sả chanh đuổi muỗi, côn trùng

Mình viết bài này đúng thời điểm Hà Nội đang bùng phát dịch sốt xuất huyết, vậy nên sẽ nói chi tiết cách dùng đuổi muỗi bằng hình ảnh để các bạn dễ theo dõi nhé:
Trời nhá nhem tối, mình thoa 1 giọt tinh dầu vào dép, ống chân quần, tay áo, cổ áo của con trai bé nhỏ để muỗi tránh xa. Nếu muốn thoa trực tiếp lên da thì buộc phải pha với dầu nền ví dụ như dầu dừa để làm loãng tinh dầu sả chanh và để lưu giữ tinh dầu trên da lâu hơn.
Nhớ rằng khi dùng cho em bé phải thử một chút trước để biết da và hệ hô hấp bé có mẫn cảm với tinh dầu hay không. Thời gian thử phản ứng nên là 24 tiếng. Tuyệt đối không thoa tinh dầu sả chanh nguyên chất lên da bé kẻo phỏng rát.

Mình cũng pha vài giọt tinh dầu sả chanh với một bình xịt nước nóng ấm lắc đều rồi xịt khắp nhà, xung quanh chỗ con ngồi chơi để xua đuổi muỗi. Có thể thay nước nóng ấm bằng cồn y tế để tăng khả năng khuếch tán của tinh dầu, pha theo tỷ lệ sả chanh 30% và cồn y tế 70%.
Lưu ý khi xịt lên quần áo cho bé để ý kẻo dính vào mắt cay mắt bé. Mình còn nhớ thời sinh viên ở nhà trọ bị muỗi đốt rất nhiều nhưng khi đó không biết đến tác dụng xua muỗi an toàn của sả chanh nên là chấp nhận sống chung với muỗi bao nhiêu năm! Xịt tinh dầu sả chanh cũng là cách để đuổi kiến trong nhà rất tốt.

Lau sạch, lau thơm nền nhà: Nhỏ vài giọt tinh dầu sả chanh vào nước cuối của nước lau nhà, hoặc nhỏ trực tiếp vào nước bồ hòn nếu lau nhà bằng bồ hòn.
Mình dùng bồ hòn thay cho nước lau nhà công nghiệp nên nhỏ luôn 3-5 giọt vào nước lau. Làm vậy cả không gian trong nhà rất sạch sẽ, thơm mát, muỗi thì bị say, không có khả năng định vị để đốt người nữa.
Mình được biết, tinh dầu sả chanh tốt hơn rất nhiều so với các chất khử mùi tổng hợp – thứ mà có thể ảnh hưởng nặng nề lên môi trường và không có tác dụng lâu dài. Ngoài ra, những loại chất khử mùi này đôi khi có thể gây kích ứng trên da và có thể làm trầm trọng thêm các dị ứng nhất định.

Hai mẹ con lau nhà bằng nước bồ hòn pha tinh dầu sả chanh

Xông tinh dầu sả chanh với đèn xông hàng ngày để xua đuổi muỗi, nên mở cửa phòng thoáng khí khi xông để muỗi cũng có lối mà bay ra khỏi nhà. Cách làm: sử dụng đèn xông tinh dầu, cho nước ấm vào ½ đĩa xông sau đó cho 2-3 giọt tinh dầu sả vào.

Dùng “lọ treo xe” tinh dầu sả chanh treo ở phòng ngủ, phòng khách, tủ quần áo … để tinh dầu tự khuếch tán trong không khí. Cách này khiến muỗi sợ không dám bén mảng vào nhà đâu ạ, nếu có trót vào rồi thì cũng lừ đừ chẳng biết đường đi nước bước để đốt được ai.
Cách dùng lọ treo: Bạn vặn nắp gỗ ra, lấy vật nhọn chọc thủng vài lỗ trên nút nhựa (hoặc tháo bỏ không dùng nút nhựa để tinh dầu tỏa hương nhiều hơn, tuy nhiên sẽ rất hao tinh dầu đấy nhé), vặn nắp gỗ lại, rồi dốc ngược cho tinh dầu chảy ra thấm vào nắp gỗ. Treo lọ treo xe những nơi bạn muốn. Mỗi ngày khi hết thơm bạn lại dốc ngược lọ một lần. Tùy vào việc bạn dốc ngược ngày mấy lần mà có thể dùng được trong khoảng 1-2 tháng. Nếu bạn tháo hẳn nắp nhựa ra đảm bảo tinh dầu dùng sẽ cực kì hao 🙂

Tinh dầu sả chanh của Út Em dùng trong thực phẩm được không ?

Tinh dầu Út Em chưng cất ngoài cách dùng phổ biến như bên trên mình viết chi tiết thì có thể dùng trong ngành thực phẩm. Bởi vì ngoài thiết bị chưng cất hiện đại đủ tiêu chuẩn dùng cho thực phẩm thì mình sử dụng 100% là sả chanh trồng tự nhiên tại vườn.
Tinh dầu chưng cất được giữ nguyên vẹn đúng bản chất của nó, không bị thêm/ bớt thành phần nào, chai lọ luôn được rửa sạch bằng enzym sinh học bồ hòn và được sấy khử trùng.
Đương nhiên, sử dung trong thực phẩm không nên tùy tiện, cần có tư vấn của chuyên gia sức khỏe để mang lại hiệu quả và đảm bảo tính an toàn tuyệt đối với tất cả mọi người.

Mang bầu có nên dùng tinh dầu sả chanh không?

Theo hiểu biết của mình, phụ nữ mang thai nên kiêng hầu hết các loại tinh dầu suốt thai kỳ. Bởi vì tinh dầu được cho là có liên quan tới các cơn co tử cung, ngoài ra, một số loại có thể gây rối loạn đông máu hoặc tăng co rút. Vì thế, tinh dầu sả cũng không khuyến khích sử dụng.
Đương nhiên không phải tất cả các loại tinh dầu đều gây hại cho thai nhi. Nhưng vì các loại tinh dầu (kể cả loại dùng an toàn cho bà bầu mang thai ngoài 3 tháng như Tràm, Khuynh diệp, Chổi xể) – hương thơm của chúng rất đậm đặc có thể gây khó chịu cho mẹ bầu, mẹ khó chịu tức là gián tiếp không tốt cho sức khỏe của bé. Vì thế, với riêng tràm, khuynh diệp, chổi xể mẹ bầu ngoài 3 tháng có thể dùng nhưng chỉ dùng khi cảm thấy dễ chịu với mùi hương.

Dùng tinh dầu sả chanh có dị ứng không?

Tinh dầu thiên nhiên là an toàn, tuy nhiên, với một số bạn vẫn có thể kích ứng với tinh dầu sả chanh, nhất là khi thoa trực tiếp tinh dầu nguyên chất lên da. Nếu muốn thoa lên da cần phải pha loãng với dầu nền và thử một chút trước để tránh kích ứng. Không được để tinh dầu rây vào mắt, tránh xa tầm tay trẻ em.

Những người có cơ địa dị ứng mùi hương cẩn trọng khi sử dụng tinh dầu. Giống như mình có cơ địa dị ứng với mùi sơn, mùi nước tẩy rất nặng nề nên mọi thứ sử dụng trong nhà đều phải lựa chọn đồ thiên nhiên hoàn toàn.

Có ai nhầm sả chanh = sả + chanh không?

Sả chanh mà mình làm ra tinh dầu là một loại gia vị trồng rất phổ biến ở Việt Nam, sống lâu năm, mọc thành bụi, cao từ 0,8 -1,5 m. Toàn cây có mùi thơm đặc biệt mùi chanh vì thế mà “tinh dầu sả chanh” khiến một số người hiểu lầm là tinh dầu sả + tinh dầu chanh.
Sự nhầm lẫn này không chỉ ở người dùng mà còn gặp ở cả người “buôn bán tinh dầu sả chanh”. Nếu bạn thường xuyên đi chợ sẽ thấy, sả chanh là thứ gia vị được bán rất phổ biến, thường được dùng để kho cá cho thơm ấy ạ.

Sả chanh và sả java khác nhau chỗ nào?

Sả java: cũng là một loại sả được chưng cất lấy tinh dầu, nhưng loại sả này không được dùng làm gia vị đâu ạ, vì vị đắng, không ăn được. Tên gọi khác là sả cỏ, lá nhỏ hơn sả chanh.
Công dụng: tương tự sả chanh, nhưng mùi đậm hơn, nồng hơn sả chanh. Sả chanh mùi thơm dịu, dễ chịu hơn. Hiện tại, mình chỉ chưng cất sả chanh.

Hạn sử dụng và cách bảo quản

Tinh dầu Út Em để hạn sử dụng 3 năm kể từ ngày sản xuất, tuy nhiên thực tế nếu bạn có một lọ tinh dầu bị bỏ quên nhiều năm, chẳng hạn 5 năm, 10 năm thì bạn vẫn có thể sử dụng được, bởi vì tinh dầu rất khó hư hỏng do thuộc tính vốn có của nó.
Lưu ý khi bảo quản tinh dầu: Tránh ánh sáng mạnh và trực tiếp, lưu trữ tinh dầu trong chai thủy tinh tối màu, đậy kín sau khi sử dụng, bảo quản nơi thoáng mát, tránh xa nguồn nhiệt.