Sản phụ có nên nằm than sau sinh?

Út Em chào các mẹ. Phụ nữ sau sinh, đặc biệt là vào mùa lạnh thường được người thân, ông bà, cha mẹ khuyên nên nằm than để giữ ấm.

Tuy nhiên lời khuyên phải nằm than sau sinh chỉ đúng một phần, còn lại rất nguy hiểm nếu áp dụng. Các mẹ hãy cùng Út Em tìm hiểu tại sao nhé.

Sau sinh thân nhiệt thấp hơn bình thường

Bác sĩ Tạ Thị Thanh Thủy, Trưởng khoa Phụ ngoại – BV Hùng Vương, cho biết lý do về thân nhiệt thấp của phụ nữ sau sinh:

Khi mang thai, các cơ quan như tim, mạch máu, phổi, cơ… của người mẹ phải hoạt động tối đa để nuôi thai nhi. Sau khi sinh, trạng thái cơ thể bị thay đổi đột ngột, sản phụ bị mất một lượng máu tương đối lớn nên cơ thể sẽ yếu và lạnh hơn so với bình thường. Ngoài ra, mẹ sau sinh cần có một lượng nhiệt vừa đủ để làm hẹp “cửa mình” và làm các cơ ở vùng bụng, đùi săn chắc hơn.[1]

Nằm than sau sinh có thể gây ngộ độc cho mẹ và bé

nằm than sau sinh

Như trên đã nói, việc nằm than sau sinh có mục đích tốt là để giữ ấm cơ thể. Tuy nhiên các bác sĩ cho rằng nên tìm cách khác để giữ ấm, không nên nằm than, vì có nhiều nguy cơ như:

Gây ngộ độc, ngạt khí CO
Có khả năng bị bỏng

Đặc biệt nguy cơ gia tăng vì sản phụ thường được cho nằm trong phòng nhỏ, kín gió và thiếu không khí.

Ảnh hưởng xấu đến phổi và da của bé

Theo bác sĩ Anh Tiên (Khoa Sơ sinh, BV Nhi Đồng 1, TP HCM):

Đối với những bé sinh mổ, nằm than sau sinh sẽ khiến chất đàm nhớt bên trong vốn chưa được tống ra ngoài trong quá trình chuyển dạ bị khô cứng lại, bé sẽ dễ bị bệnh đường hô hấp tái đi tái lại nhiều lần. [4]

Tro than bám vào người bé cộng với mồ hôi do môi trường quá nóng trong phòng nằm than làm cho bé bị rôm sảy, nặng thì nhiễm trùng da.

Gây mệt mỏi

Nguyên nhân là vì nhiệt độ của bếp than thường xuyên thay đổi, có lúc nóng hừng hực, có lúc lại tắt ngấm. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột này làm cơ thể dễ yếu và mệt mỏi hơn. [5]

Nguy hiểm tính mạng vì nằm than sau sinh

Đã có không ít trường hợp cả mẹ và bé gặp nguy hiểm vì nằm than.

Thông tin từ bệnh viện Từ Dũ TP.HCM kể về trường hợp chị Th, sinh con gái đầu lòng, bé nặng 2,9 Kg. Sau sinh 5 ngày, được xuất viện về nhà. Gia đình sau đó để hai mẹ con nằm than trong phòng kín, không mở cửa.

Theo người nhà, sau 1 ngày nằm bếp than, chị Th. kêu nóng. Qua hôm sau nữa, chị bắt đầu sốt cao dần rồi nôn ói, tri giác giảm, người lơ mơ. Gia đình liền đưa vào Bệnh viện Nhơn Trạch (Đồng Nai) cấp cứu và được chuyển thẳng lên Bệnh viện Từ Dũ.

Tại đây ghi nhận bệnh nhân sốt cao, suy hô hấp, đi vào hôn mê. Kiểm tra tử cung cho thấy còn dịch hậu sản sau sinh, bệnh nhân được cho thở máy. Do nghi vấn ngộ độc khí CO trên bệnh nhân có tiền sử cao huyết áp, nghi ngờ tổn thương não và xuất huyết não nên tiếp tục chuyển bệnh nhân sang Bệnh viện Chợ Rẫy.

Theo bác sĩ Linh (bệnh viện Chợ Rẫy), việc nằm than là yếu tố tác động lớn gây ra tình trạng nghiêm trọng cho sản phụ trên. [2]

Ngoài ra còn có trường hợp, trẻ sơ sinh bị bỏng do nằm than sau sinh cùng với mẹ. Bệnh viện nhi đồng 1, TP.HCM cho hay, hàng năm họ tiếp nhận khoảng 3 – 5 trẻ bị bỏng vì lý do này.

Các cụ vẫn không chịu hiểu!

Nhiều mẹ có hiểu biết, không muốn nằm than, nhưng nói các cụ không chịu hiểu, trên các diễn đàn mẹ bé, không hiếm trường hợp như thế này: [6]

khong-muon-nam-than

hay: [7]

nam-than-mau-thuan

Dù vậy, mẹ nên kiên quyết và giải thích cặn kẽ thêm cho các cụ. Vấn đề này nhân nhượng ảnh hưởng rất xấu cho sức khoẻ hai mẹ con.

Các cách khác để giữ ấm thay thế nằm than sau sinh

Theo bác sĩ Trương Thìn trong Đông y có một cách giữ ấm rất hiệu quả là chỉ cần hâm nóng cơ quan chống lạnh trong cơ thể. :

“Nguồn lạnh” trong cơ thể xuất phát từ tuyến thượng thận (nằm ở vùng thắt lưng). Vì vậy, chỉ cần dùng một chai nước hoặc một túi chườm ấm đặt dưới lưng người phụ nữ khoảng 5-7 phút là đã đủ để giữ ấm. Cách làm này sẽ kích thích và tăng cường khả năng chiến đấu của tuyến thượng thận, tất cả các bộ phận khác trong cơ thể nhờ đó cũng được hâm nóng.

Bên Tây y, bác sĩ bệnh viện phụ sản thường nhắc sản phụ giữ ấm bằng cách đắp chăn hoặc mặc thêm áo ấm. Người mẹ được khuyến khích vận động sớm để máu huyết lưu thông tốt, các cơ sớm phục hồi, tránh nhão cơ và nhăn da. Một số bệnh viện còn dùng đèn hồng ngoại chiếu vào vùng “cửa mình” để các vết thương co lại và mau lành hơn. Ngoài ra, phụ nữ cũng có thể dùng túi ấm chườm lên bụng để giữ ấm và làm săn chắc cơ bụng.

“Với những phương pháp như trên, người phụ nữ sau khi sinh không chỉ được giữ ấm mà còn có thể lấy lại vóc dáng thon gọn như thuở nào mà chẳng cần phải dùng đến than củi” – bác sĩ Tạ Thị Thanh Thủy khẳng định.[3]

(Nguyễn Đức Anh tổng hợp – Út Em Shop sở hữu bài viết)