Tôn vinh Trà đạo: nét văn hóa truyền thống của Nhật Bản

Đối với văn hóa Nhật Bản, trà xanh matcha còn hơn cả một loại đồ uống. Nghi thức Trà đạo đã trở thành một phần không thể tách rời trong nền văn hóa truyền thống Nhật Bản từ nhiều thế kỷ. Là buổi tiệc trà được diễn ra trong sự yên tĩnh cùng thao tác uyển chuyển, đẹp đẽ. Trà đạo là trải nghiệm kết hợp giữa sự tỉ mỉ, tôn kính và lưu tâm vào thực tại.

Sự khác biệt giữa bột trà xanh matcha và lá trà xanh sấy khô là gì?

Bột trà xanh matcha là loại trà tốt hơn rất nhiều, dinh dưỡng cao gấp 15 lần so với lá trà khô. Bột trà xanh có đặc tính hoàn toàn của lá trà từ khi còn trên cây, do đó người dùng có thể hưởng nguồn lợi dinh dưỡng và các vitamin có trong toàn bộ lá trà. So sánh với lá trà pha uống thông thường thì lượng chất dinh dưỡng và các vitamin như vitamin C sẽ lưu lại trong lá và mất đi.

Những loại trà nào được sử dụng trong tiệc trà?

Loại matcha được sử dụng trong tiệc trà là matcha chất lượng cao, dùng để uống và pha matcha latte. Nghi thức trà đạo có sự khác biệt trong màu sắc và hương vị, phải là loại trà có sức sống của màu xanh, tươi, mùi nhẹ, hơi giống cỏ. Sẽ rất tốt nếu dùng để thoa và làm mịn bọng mắt.

Có 2 loại matcha là usucha (trà mỏng) và koicha (trà dày). Usucha được làm từ những bụi cây trà dưới 30 năm tuổi, còn koicha lấy từ vụ trồng đầu của những cây trà trên 30 năm tuổi.

Loại matcha chất lượng cao nhất thường có màu xanh hơn, vị ngọt tự nhiên, tối đa umami (hương vị thơm ngon dễ chịu) dùng để làm trà dày và đậm đặc hơn (koicha), loại matcha xếp thứ hai thì phù hợp để pha trà mỏng (usucha).

Chủ thể của nghi thức Trà đạo Nhật Bản là ai?

Không nhất thiết phải là tu sĩ Phật giáo hay là Thiền sư mới có thể là chủ thể của tiệc trà, nhưng ở Nhật Bản thì nghi thức Trà đạo đòi hỏi những động tác pha trà phải chuẩn mực và uyển chuyển. Có những sinh viên đã tham gia vào các nhóm hay câu lạc bộ về trà để tìm hiểu với một tiệc trà đòi hỏi hàng giờ đồng hồ chuẩn bị trước thì làm thế nào để làm chủ tiệc trà. Rất nhiều người Nhật Bản đã học trà đạo và thực hiện tiệc trà tại nhà.

Nghi thức Trà đạo diễn ra trong không gian nào?

Nghi thức Trà diễn ra ở những không gian trang trí đơn giản và nhỏ gọn, ở đó có những bức thư pháp mô tả trích dẫn và tục ngữ nổi tiếng mang lại những kiến thức, lời khuyên. Cách bày trí bình hoa trong phòng cũng rất đơn giản.

Nghi thức Trà đạo được bắt đầu như thế nào?

Trước tiệc trà, các vị khách sẽ ở trong căn phòng đặc biệt do chủ nhà chuẩn bị, được gọi là machiai. Khi đã đến đông đủ, các vị khách đi qua con đường nhỏ bao phủ bởi sương, điều này biểu tượng cho sự thanh khiết, thoát khỏi bụi bặm của thế giới bên ngoài. Để tiệc trà tinh khiết hơn, họ rửa tay và tráng miệng trong một cối đá nước nhỏ.

Sau các nghi thức làm tinh khiết của khách, chủ nhà cúi mình lặng lẽ chào khi khách bước vào. Tùy thuộc vào hình thức của tiệc trà mà trước khi phục vụ trà, chủ nhà sẽ mời khách ăn bánh ngọt hoặc bữa ăn gồm 3 đợt. Tiếp đến, chủ nhà sẽ chuẩn bị cẩn thận các dụng cụ pha chế để đảm bảo thật sạch sẽ và không có vết nhơ.

Cuối cùng là thời gian uống trà. Chủ nhà lấy một đến ba muỗng bột trà xanh các mỗi bát và một chút nước nóng; dùng chổi đánh trà bằng tre khuấy nhẹ tạo thành hỗn hợp có màu xanh sáng. Khi trộn đều hết bột trà, cho thêm nước nóng trộn thành trà dày.

Khách uống trà khi nào?

Bột matcha hiện nay chuyển đổi thành loại trà có bọt ở trên. Mỗi vị khách lần lượt cầm bát uống một ngụm, đảm bảo rằng chén trà sạch trước khi chuyển tới người kế tiếp. Khi nhâm nhi trà, họ ngắm nhìn những dụng cụ đã được dùng để pha trà. Kết thúc tiệc trà, chủ nhà cúi mình chào và khách ra về.

Vì sao nghi thức Trà đạo lại quan trọng?

Nghi thức Trà đạo truyền thống của Nhật Bản là biểu tượng của sự thanh bình, hòa hợp và hạnh phúc. Trà đạo là một trải nghiệm mang tính tinh thần thể hiện sự tôn kính thông qua nghi lễ và vẻ uyển chuyển đã trở thành thành tố không thể thiếu trong văn hóa Nhật. Nghi thức Trà đạo khích lệ sự kết nối xã hội, và là dịp để tất cả mọi người cùng thư giãn, tận hưởng, xa rời những âu lo của thế giới bên ngoài.

(Theo epicmatcha – Tăng Minh Nga dịch – Út Em Shop sở hữu nội dung tiếng Việt )