Thiếu máu khi mang thai có nguy hiểm không?

Út Em chào các mẹ. Trong quá trình mang thai, mẹ có thể gặp phải tình trạng thiếu máu. Khi thiếu máu, lượng máu trong cơ thể không đủ để sản sinh ra các tế bào hồng cầu khỏe mạnh giúp vận chuyển oxy đến các mô và thai nhi.

Cơ thể mẹ sẽ cần phải sản sinh ra nhiều máu hơn để hỗ trợ cho sự phát triển của em bé khi mẹ mang thai. Nếu không đáp ứng đủ lượng sắt hay một số chất dinh dưỡng cần thiết khác, cơ thể sẽ không tạo ra được số lượng tế bào hồng cầu cần thiết để gia tăng lượng máu này.

Thiếu máu khi mang thai

Tình trạng thiếu máu ở mức độ nhẹ khi mang thai là hiện tượng hết sức bình thường. Nhưng mẹ có thể bị thiếu máu nghiêm trọng hơn nếu thiếu sắt, vitamin hoặc do các nguyên nhân khác.

Thiếu máu có thể khiến mẹ cảm thấy mệt mỏi và yếu ớt. Nếu tình trạng trở nên nặng hơn và không được điều trị sẽ làm tăng nguy cơ mắc phải các biến chứng nghiêm trọng như sinh non.

Dưới đây là những gì mẹ cần biết về nguyên nhân, triệu chứng cũng như phương pháp điều trị chứng thiếu máu khi mang thai

Các loại thiếu máu khi mang thai

Một số loại thiếu máu có thể phát triển trong khi mang thai. Chúng bao gồm:

Thiếu máu do thiếu sắt
Thiếu máu do thiếu Axit folic
Thiếu vitamin B12

Sau đây là lý do tại sao các loại thiếu máu có thể phát triển.

Thiếu máu do thiếu sắt

Đây là loại thiếu máu xảy ra khi cơ thể thiếu chất sắt để sản xuất ra đủ lượng hemoglobin – một loại protein trong tế bào hồng cầu giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các phần còn lại của cơ thể.

Đối với tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, máu không thể cung cấp đủ oxy đến các mô trong cơ thể.

Thiếu sắt là nguyên nhân thường gặp nhất của chứng thiếu máu khi mang thai.

Thiếu máu do thiếu folate

Folate, hay còn gọi là axit folic, là một loại vitamin B. Cơ thể cần axit folic để sản xuất các tế bào mới, bao gồm các tế bào hồng cầu khỏe mạnh.

Trong khi mang thai, phụ nữ cần bổ sung thêm axit folic. Nhưng đôi khi họ không nhận đủ từ chế độ ăn uống. Khi đó, cơ thể không thể sản xuất đủ tế bào hồng cầu bình thường để vận chuyển oxy đến các mô trong cơ thể.

Thiếu axit folic góp phần trực tiếp gây nên một số loại dị tật bẩm sinh, chẳng hạn như ống thần kinh bất thường (nứt đốt sống) và sinh con nhẹ cân.

Thiếu hụt vitamin B12

Cơ thể cần vitamin B12 để tạo ra các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Khi phụ nữ mang thai không có đủ lượng vitamin B12 từ chế độ ăn của mình, cơ thể sẽ không thể sản sinh đủ tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Những phụ nữ không ăn thịt, gia cầm, các sản phẩm từ sữa và trứng có nguy cơ cao gia tăng tình trạng thiếu vitamin B12, từ đó gây ra các dị tật bẩm sinh, ví dụ như ống thần kinh bất thường và có thể dẫn đến sinh non.

Mất máu trong và sau khi sinh cũng có thể gây nên bệnh thiếu máu.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ thiếu máu trong thai kỳ

Tất cả phụ nữ mang thai đều có nguy cơ mắc bệnh thiếu máu. Đó là bởi vì họ cần chất sắt và axít folic nhiều hơn bình thường. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn nếu bạn:

Mang đa thai (nhiều hơn một em bé)
Từng có hai lần mang thai gần nhau
Nôn rất nhiều vì chứng ốm nghén
Mang thai khi đang ở độ tuổi vị thành niên.
Không ăn đủ các thực phẩm giàu chất sắt
Đã từng bị thiếu máu trước khi mang thai

Các dấu hiệu, triệu chứng của bệnh thiếu máu khi mang thai

Các triệu chứng thường gặp nhất của thiếu máu khi mang thai là:

Làn da, môi và móng nhợt nhạt, xanh tái.
Cảm thấy mệt mỏi, yếu ớt.
Chóng mặt
Khó thở
Tim đập nhanh
Khó tập trung

Trong giai đoạn đầu của bệnh thiếu máu, mẹ có thể gặp phải những triệu chứng không rõ ràng. Và nhiều triệu chứng lại giống với những hiện tượng mà mẹ mắc phải lúc mang thai ngay cả khi mẹ không bị thiếu máu. Vì vậy, hãy đảm bảo việc xét nghiệm máu thường xuyên để kiểm tra tình trạng thiếu máu ở mỗi lần đi khám trước khi sinh.

Nguy cơ thiếu máu trong thai kỳ

Thiếu máu do thiếu sắt khi mang thai nếu trầm trọng hơn hoặc không được điều trị có thể làm tăng nguy cơ :

Sinh non hoặc sinh con nhẹ cân.
Phải truyền máu (nếu mẹ bị mất một lượng máu đáng kể trong khi sinh).
Trầm cảm sau sinh.
Em bé bị thiếu máu.
Em bé chậm phát triển

Thiếu hụt axit folic mà không được điều trị có thể làm tăng nguy cơ:

Sinh non hoặc sinh con nhẹ cân
Em bé bị dị tật bẩm sinh nghiêm trọng của cột sống hay não (dị tật ống thần kinh)
Thiếu vitamin B12 mà không được điều trị cũng có thể làm tăng nguy cơ sinh con bị dị tật ống thần kinh.

[adinserter block=”11″]

Kiểm tra thiếu máu

Trong lần khám đầu tiên của mẹ trước khi sinh, bạn sẽ phải làm xét nghiệm máu để bác sĩ có thể kiểm tra xem mẹ có bị thiếu máu hay không. Các xét nghiệm máu thường bao gồm:

Kiểm tra hemoglobin. Nó đo lượng hemoglobin – một protein giàu chất sắt trong tế bào hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy từ phổi đến các mô trong cơ thể.
Kiểm tra hematocrit. Nó đo lường tỷ lệ phần trăm của các tế bào hồng cầu trong một mẫu máu.

Nếu mẹ có lượng hemoglobin hoặc hematocrit thấp hơn so với mức bình thường, mẹ có thể bị thiếu máu do thiếu sắt. Bác sĩ có thể kiểm tra các xét nghiệm máu khác để xác định xem mẹ thiếu sắt hay một nguyên nhân khác gây ra sự thiếu máu.

Ngay cả khi mẹ không bị thiếu máu ở đầu thai kỳ, bác sĩ của mẹ rất có thể sẽ khuyên mẹ nên đi làm xét nghiệm máu để kiểm tra xem có thiếu máu hay không trong giai đoạn mang thai thứ hai hoặc thứ ba.

Điều trị bệnh thiếu máu

Nếu mẹ bị thiếu máu khi mang thai, mẹ rất có thể cần phải bắt đầu uống sắt và/hoặc axit folic để bổ sung thêm các vitamin trước khi sinh em bé. Bác sĩ cũng có thể đề nghị mẹ nên bổ sung thêm các loại thực phẩm có nhiều chất sắt và axit folic vào chế độ ăn uống.

Ngoài ra, mẹ sẽ được yêu cầu xét nghiệm máu lại sau một thời gian nhất định để bác sĩ có thể kiểm tra nồng độ hemoglobin và hematocrit của mẹ có đang được cải thiện hay không.

Để điều trị tình trạng thiếu vitamin B12, bác sĩ có thể khuyên mẹ nên bổ sung vitamin B12.

Bác sĩ cũng có thể sẽ khuyên mẹ nên ăn nhiều loại thực phẩm của động vật trong chế độ ăn uống, chẳng hạn như:

Thịt
Trứng
Các sản phẩm từ sữa

Bác sĩ sản khoa của mẹ có thể giới thiệu mẹ đến nhà huyết học – bác sĩ chuyên về tình trạng thiếu máu và các vấn đề khác liên quan đến máu. Họ có thể quan sát mẹ trong suốt thai kỳ và giúp bác sĩ sản khoa quản lý tình trạng thiếu máu cho mẹ. Để ngăn ngừa thiếu máu khi mang thai, hãy chắc chắn mẹ cung cấp cho mình đủ chất sắt. Ăn những bữa ăn đủ dinh dưỡng và bổ sung nhiều thực phẩm có chất sắt vào chế độ ăn uống.

Mục tiêu cho các loại thực phẩm giàu chất sắt là ít nhất đủ 3 bữa một ngày, chẳng hạn như:

Thịt nạc đỏ, gia cầm và cá
Lá rau xanh, các loại rau có màu xanh đậm (như rau bina, bông cải xanh, cải xoăn)
Các loại ngũ cốc giàu chất sắt và các loại hạt
Đậu, đậu lăng và đậu phụ
Quả hạch và hạt mầm
Trứng

Các loại thực phẩm giàu vitamin C giúp cơ thể hấp thụ chất sắt hơn. Chúng bao gồm:

Trái cây và nước trái cây
Dâu tây
Kiwi
Cà chua
Ớt chuông

Hãy thử ăn các loại thực phẩm trên cùng một lúc để củng cố chất sắt. Ví dụ, mẹ có thể uống một ly nước cam và ăn một chén ngũ cốc giàu chất sắt cho bữa ăn sáng.

Ngoài ra, hãy chọn các loại thực phẩm có nhiều chất axit folic giúp ngăn ngừa thiếu hụt axit folic. Chúng bao gồm: