Thai ngoài tử cung xảy ra khi phôi thai làm tổ bên ngoài tử cung. Hầu hết các trường hợp thai ngoài tử cung đều xảy ra ở trong ống dẫn trứng.
Cấu tạo của ống dẫn trứng không có khả năng nuôi dưỡng phôi thai; vì vậy trứng thụ tinh không thể phát triển một cách bình thường, gây nguy hiểm cho người mang thai.
Thai ngoài tử cung cần phải được phát hiện và điều trị kịp thời. Theo thống kê, cứ 50 người phụ nữ mang thai thì có 1 người mang thai ngoài tử cung.
Vì sao lại có tình trạng mang thai ngoài tử cung?
Thai ngoài tử cung được gây ra bởi một trong các nguyên nhân sau đây:
- Nhiễm trùng hoặc viêm ống dẫn trứng dẫn đến bị tắc một phần hoặc toàn bộ ống dẫn trứng.
- Mô sẹo nhiễm trùng từ trước hoặc do phẫu thuật trên ống dẫn trứng cũng có thể gây ra việc ngăn cản chuyển động của trứng.
- Ảnh hưởng từ phẫu thuật vùng xương chậu hoặc trên các ống dẫn trứng có thể gây nên việc dính ống dẫn trứng.
- Sự lớn lên bất thường hoặc dị tật bẩm sinh có thể dẫn đến sự bất thường trong hình dạng của ống dẫn trứng.
Ai có nguy cơ bị thai ngoài tử cung?
Các nguyên nhân có thể dẫn đến việc mang thai ngoài tử cung bao gồm:
- Phụ nữ tuổi từ 35-40 tuổi.
- Đã từng mang thai ngoài tử cung trước đó.
- Đã từng phẫu thuật vùng chậu hoặc bụng dưới.
- Bệnh viêm vùng chậu (PID)
- Từng nạo phá thai
- Có thai sau khi làm thủ thuật tránh thai như: thắt ống dẫn trứng hoặc đặt vòng tránh thai
- Hút thuốc
- Viêm nội mạc tử cung
- Đang điều trị khả năng sinh sản hoặc đang sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản
Dấu hiệu nhận biết mang thai ngoài tử cung
Mặc dù có thể bạn gặp các dấu hiệu điển hình của thai kì bình thường, các triệu chứng sau đây có thể được sử dụng để giúp phát hiện sớm mang thai ngoài tử cung:
- Đau nhói dữ dội theo từng cơn với cường độ khác nhau. (Cơn đau có thể ở trong xương chậu, bụng, hoặc thậm chí cả vai và cổ do máu từ thai ngoài tử cung bị vỡ dồn lên dưới áp lực của cơ hoành).
- Xuất huyết âm đạo, nặng hơn hoặc nhẹ hơn so với chu kì kinh nguyệt.
- Xuất hiện các triệu chứng ở đường tiêu hóa.
- Yếu ớt, chóng mặt hoặc ngất xỉu
Lưu ý: Ngay lập tức liên hệ với bác sĩ nếu bạn bị đau dữ dội kéo dài hơn một vài phút hoặc trong trường hợp bạn bị chảy máu.
Cách chẩn đoán thai ngoài tử cung
Mang thai ngoài tử cung được chẩn đoán bởi các bác sĩ chuyên khoa, đầu tiên bác sĩ sẽ thực khám vùng xương chậu để xác định vị trí đau, hoặc phát hiện một khối dịch ở bụng. Bác sĩ cũng sẽ siêu âm ổ bụng để xác định xem tử cung có chứa thai nhi đang phát triển hay không. Việc đo nồng độ hCG cũng rất quan trọng. Mức độ hCG thấp hơn kì vọng cũng là một lý do để nghi ngờ có thai ngoài tử cung.
Bác sĩ có thể sẽ kiểm tra mức độ progesterone (một loại hoóc-môn nội tiết tố sinh mỗi tháng sau khi rụng trứng) khi mà hàm lượng thấp cũng có thể là dấu hiệu của việc thai ngoài tử cung. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể siêu âm đầu dò âm đạo bằng cách đưa đầu dò vào phía trên cùng của âm đạo, phía sau tử cung và ở phía trước trực tràng. Nếu thấy máu xuất hiện trong khu vực này có khả năng một ống dẫn trứng đã bị vỡ.
Cách điều trị thai ngoài tử cung
Thai ngoài tử cung có thể được điều trị theo một trong các cách sau đây:
- Dùng thuốc Methotrexate, thuốc này có tác dụng ngăn sự phát triển của bào thai và có thể bảo vệ ống dẫn trứng, tùy thuộc vào thời gian mang thai đã tiến triển như thế nào.
- Nếu ống đã bị kéo căng hoặc bị vỡ và bắt đầu chảy máu, một phần hoặc toàn bộ ống có thể sẽ phải bị cắt bỏ. Trong trường hợp này, cần phải cầm máu kịp thời, việc phẫu thuật cấp cứu là điều cần thiết.
- Phẫu thuật nội soi gây mê toàn thân có thể được thực hiện. Thủ thuật này liên quan đến việc bác sĩ phẫu thuật sử dụng ống nội soi để loại bỏ thai ngoài tử cung, sửa chữa hoặc loại bỏ ống dẫn trứng bị ảnh hưởng. Nếu thai ngoài tử cung không thể được cắt bỏ bằng phương pháp nội soi, một thủ thuật phẫu thuật khác là phẫu thuật ngoại khoa có thể sẽ được thực hiện.
Khả năng mang thai bình thường trong tương lai
Sau khi đã làm thủ thuật, nếu bạn không bị cắt bỏ hoàn toàn ống dẫn trứng, mức hCG của bạn vẫn sẽ cần được kiểm tra lại thường xuyên cho đến khi đạt đến chỉ số bình thường (số 0).
Mức độ hCG vẫn còn cao có thể chỉ ra rằng thai ngoài tử cung đã không được loại bỏ hoàn toàn, điều này đòi hỏi việc phẫu thuật hoặc điều trị lại bằng thuốc methotrexate.
Khả năng mang thai thành công sau khi mang thai ngoài tử cung có thể giảm, nhưng điều này sẽ phụ thuộc vào tiền sử thai ngoài tử cung và bệnh lý của bạn. Nếu các ống dẫn trứng đã được đặt đúng vị trí, bạn có khoảng 60% cơ hội mang thai thành công trong tương lai.
(Dịch từ bài viết Ectopic Pregnancy của American Pregnancy. Người dịch: Nguyễn Thị Minh Thu – Út Em Shop)
