Hiểu về rụng tóc – các kiến thức cơ bản

Để hiểu về rụng tóc, ban cần trang bị một số kiến thức cơ bản. Bạn có biết tóc bao gồm cả lông xuất hiện ở mọi nơi trên bề mặt da chúng ta, ngoại trừ lòng bàn tay, bàn chân, nhưng nhiều khi chúng cũng mảnh, nhỏ tới mức mà mắt thường không nhìn thấy?

Tóc được hình thành từ protein có tên keratin được sản xuất trong các nang tóc ở lớp ngoài của da. Khi các nang tóc sản xuất tế bào tóc mới, các tế bào cũ bị đẩy ra ngoài qua bề mặt da ở tỷ lệ khoảng 15cm/ 1 năm. Tóc mà bạn nhìn thấy thực ra là một chuỗi của tế bào chết keratin.

Một người trưởng thành trung bình có khoảng từ 100.000 đến 150.000 sợi tóc. Rụng tóc đến 100 sợi mỗi ngày. Vậy nên nếu thấy một số sợi tóc vương lại trên lược thì đây cũng chưa phải tình trạng báo động cho việc rụng tóc ở bạn.

Vào bất cứ thời điểm nào cũng có khoảng 90% tóc trên da đầu đang mọc lên. Mỗi một nang tóc  đều chứa chu trình sống của riêng mình và có thể bị ảnh hưởng bởi tuổi tác, bệnh tật và một số nhân tố khác.

Vòng đời sinh trưởng của tóc được chia làm 3 pha:

• Anagen – giai đoạn tăng trưởng sống động của tóc kéo dài từ 2 tới 6 năm
• Catagen – giai đoạn chuyển tiếp kéo dài từ 2 tới 3 tuần
• Telogen – giai đoạn nghỉ ngơi kéo dài 2 tới 3 tháng (Ở cuối giai đoạn này, tóc co lại, tóc mới thay thế và vòng đời tóc lại bắt đầu).

Và khi chúng ta già đi, mức độ tóc mọc cũng chậm dần.

1. Các kiểu rụng tóc

Có nhiều kiểu rụng tóc, còn được biết đến như hiện tượng đầu hói, bao gồm:

• Rụng tóc thoái triển là một điều kiện tự nhiên mà tóc trở nên thưa mỏng hơn theo thời gian. Càng nhiều nang tóc bước vào giai đoạn nghỉ ngơi, thì những sợi tóc còn lại cũng trở nên ngắn hơn và ít hơn về số lượng.
• Rụng tóc kiểu nam giới là một điều kiện về di truyền có thể ảnh hưởng tới cả 2 giới nam và nữ. Nam giới ở hoàn cảnh này (hay còn gọi là hói đầu kiểu nam giới) có thể bắt đầu chịu cảnh rụng tóc ngay khi ở tuổi thanh thiếu niên hoặc bắt đầu từ tuổi 20 trở đi. Đặc điểm chính là đường tóc thiếu độ bồng bềnh và sự mất dần tóc trên đỉnh đầu và tóc mái. Phụ nữ trong điều kiện này không kinh nghiệm giai đoạn tóc mỏng một cách đáng chú ý cho tới khi bước vào tuổi 40 hoặc muộn hơn. Họ sẽ nhận thấy sự thưa mỏng tổng thể của cả mái tóc và đặc biệt là sự rụng tóc nhiều trên đỉnh đầu.
• Rụng tóc từng mảng (Alopecia areata) thường xuất hiện đột ngột, gây nên sự rụng tóc từng cụm ở cả trẻ em và người trưởng thành, thậm chí có thể dẫn đến sự hói đầu toàn bộ (alopecia totalis). Tuy nhiên khoảng 90% người rụng tóc kiểu này, tóc sẽ mọc trở lại trong vòng vài năm.
• Rụng tóc toàn thân (Alopecia universalis) gây ra tình trạng lông, tóc trên toàn cơ thể bị rụng, bao gồm cả lông mày, lông mi và toàn cơ thể.
• Hội chứng trichotillomania là thói bứt râu, tóc, thường thấy ở rất nhiều trẻ em. Đây là một rối loạn tâm lý khiến một người cứ bứt hết tóc, râu, lông của mình.
• Triệu chứng rụng tóc telogen effluvium là sự rụng tóc tạm thời trên da đầu có nguyên nhân từ những thay đổi trong vòng đời sinh trưởng của tóc. Một số tóc bước vào giai đoạn nghỉ ngơi cùng một thời lúc khiến rụng tóc và dần mỏng đi.
• Rụng tóc có sẹo (scarring alopecias) dẫn tới việc rụng tóc mãi mãi.

Khi da bị viêm nhiễm (viêm tế bào, viêm nang lông, mụn trứng cá) và những sự rối loạn khác về da (như một vài dạng của lupus và bệnh lichen phẳng – lichen planus) thường để lại sẹo có khả năng phá hủy sự tái tạo của tóc.

Ngoài ra các loại lược nóng; tóc bện hoặc kéo quá chặt cũng có thể dẫn tới việc mất tóc mãi mãi.

[adinserter block=”23″]

2- Nguyên nhân của rụng tóc

Trên thực tế các chuyên gia cũng không biết vì sao một số nang tóc được lập trình có giai đoạn phát triển ngắn hơn những nang tóc khác. Tuy vậy, để hiểu về rụng tóc, có thể xem xét một số nhân tố sau:

• Yếu tố hóc-môn, được hiểu là mức độ bất bình thường của androgens (hóc môn nam được sản sinh bởi cả nam và nữ).
• Di truyền, từ cả bố và mẹ có thể khiến các đối tượng dễ mắc tình trạng hói đầu bẩm sinh.
• Căng thẳng, ốm đau và quá trình mang thai có thể gây ra tình trạng rụng tóc tạm thời.
• Bỏng, bị thương và tia X-quang có thể khiến rụng tóc tạm thời. Trong những trường hợp như thế, tóc sẽ mọc trở lại khi vết thương đã lành và không để lại sẹo. Tuy nhiên nếu có sẹo tóc sẽ không bao giờ mọc lại ở vùng da đó nữa.
• Bệnh tự miễn có thể dẫn tới rụng tóc từng vùng. Trong điều kiện này, hệ thống miễn dịch mất khả năng phân biệt quay ra tấn công lại các tế bào của cơ thể và ảnh hưởng tới các nang tóc. Ở hầu hết những người mắc chứng rụng tóc toàn thân, tóc sẽ mọc trở lại nhưng lúc đầu thường mảnh và có màu nhạt hơn, sau đó tóc sẽ trả lại độ dày dặn và màu sắc bình thường.
• Quá trình sử dụng mỹ phẩm như gội đầu quá thường xuyên, uốn tóc, tẩy tóc, nhuộm tóc đều góp phần khiến tóc mảnh hơn do cơ chế làm tóc yếu và dễ gãy. Bện tóc quá chặt, sử dụng lô cuốn hoặc dụng cụ sinh nhiệt đều tổn hại đến tóc. Tuy vậy các quá trình này không gây ra hiện tượng hói đầu.Trong nhiều trường hợp tóc sẽ mọc trở lại bình thường nếu như nguồn gốc vấn đề được loại bỏ. Tuy vậy, ở mức độ nghiêm trọng hơn sẽ khiến rụng tóc theo cụm mãi mãi.
• Những yếu tố liên quan đến bệnh tật như bệnh về tuyến giáp, lupus, tiểu đường, thiếu sắt, rối loạn ăn uống và thiếu máu có thể gây rụng tóc. Hầu hết ở các bệnh nhân khi bệnh của họ về cơ bản đã được điều trị, tóc sẽ mọc trở lại, ngoại trừ trường hợp có sẹo như ở dạng lupus, lichen phẳng hoặc rối loạn nang.
• Chế độ ăn: Một chế độ ăn ít đạm hoặc hạn chế calorie thái quá có thể gây ra chứng rụng tóc tạm thời.

Dịch từ bài viết Understanding hair loss – the basics – Website Webmd – Nguyễn Thị Thu Hằng dịch – Út Em Shop sở hữu nội dung tiếng Việt.