Vẩy nến da đầu là chứng rối loạn phổ biến trên da tạo thành những nốt đỏ lan rộng và có vảy.
Vẩy nến da đầu có thể xuất hiện với một nốt đơn lẻ hoặc nhiều nốt và thậm chí ảnh hưởng tới cả da đầu. Nó có thể lan ra vùng trán, gáy hoặc sau tai.
Vẩy nến da đầu không lây từ người sang người. Cũng như nhiều loại khác, chúng ta không biết nguyên nhân chính xác của tình trạng này.
Các bác sỹ tin rằng nó có liên quan đến hệ thống miễn dịch khi các tế bào da phát triển quá nhanh chóng và bồi thành các mảng da.
Bạn dễ mắc phải vẩy nến da đầu nếu trong gia đình mình cũng có người thân mắc chứng này.
Vẩy nến nói chung có thể ảnh hưởng lên bất kỳ bề mặt nào của da. Xấp xỉ 7,5 triệu người Mỹ mắc vẩy nến, trong đó khoảng một nửa có vảy nến trên da đầu.
Vẩy nến da đầu có thể ở thể nhẹ và hầu như không được chú ý. Nhưng cũng có thể nghiêm trọng, khó chữa trong một thời gian dài, và có thể gây ra các vết đau, cứng và dày.
Nếu ngứa nhiều có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ và cuộc sống hàng ngày. Việc gãi nhiều còn khiến da đầu bị viêm nhiễm và rụng tóc.
Các triệu chứng của vẩy nến da đầu
Các triệu chứng ở thể nhẹ có thể bao gồm sự bong vẩy nhẹ. Các mức độ khác từ trung bình cho tới nghiêm trọng bao gồm:
- Các mảng sần sùi, đỏ và có vẩy
- Các vẩy trắng bạc
- Các vảy giống như gàu
- Da đầu khô
- Ngứa
- Rát hoặc đau
- Rụng tóc
Bản thân vẩy nến da đầu không gây rụng tóc. Tuy nhiên, do gãi nhiều, gãi mạnh nên ảnh hưởng tới các vùng bong vảy, hoặc do các phương pháp điều trị “nặng đô”, và tình trạng căng thẳng đi kèm với điều kiện này dẫn đến tóc rụng tạm thời. Thật may, tóc thường mọc trở lại khi vấn đề về da được giải quyết.
Nếu bạn có bất kỳ biểu hiện nào của chứng vẩy nến da đầu, hãy gặp bác sỹ hoặc chuyên gia da liễu.
Họ có thể đơn giản chỉ nhìn hoặc thực hiện sinh tiết da nhằm loại bỏ những nguyên do tương tự như viêm da tiết bã nhờn.
Các phương pháp điều trị tại chỗ
Phương pháp đầu tiên phải kể đến là việc sử dụng trực tiếp trên da các sản phẩm bao gồm: dầu gội, kem, gel, dầu, sáp, và xà bông dược liệu.
Bạn có thể trực tiếp mua các sản phẩm này mà không cần bác sỹ kê đơn. Các trường hợp khác nặng hơn nhất thiết phải có toa thuốc.
Các sản phẩm không cần kê đơn chứa một trong hai thành phần được FDA chứng nhận trong việc điều trị vẩy nến gồm: Salicylic và acidcoal tar.
Các sản phẩm phải kê đơn cho chứng vẩy nến da đầu có nồng độ cao hơn 2 thành phần trên và cũng được FDA công nhận như:
- Anthralin
- Antimicrobial, điều trị vi khuẩn, nhiễm nấm men cùng với vẩy nến da đầu
- Calcipotriene, một dẫn xuất mạnh (dạng khác) của vitamin D
- Calcipotriene và betamethasone dipropionate (giống như dẫn xuất của vitamin D kết hợp với steroid mạnh)
- Steroid thoa tại chỗ
- Tazarotene, dẫn xuất của vitamin A
Để phát huy hiệu quả, các sản phẩm này phải được thoa trực tiếp trên da đầu, không phải chỉ trên tóc.
Bạn cần tuân thủ các hướng dẫn chính xác cho đến khi da được chữa lành. Thời gian cần thiết có thể kéo dài đến 8 tuần hoặc lâu hơn.
Một khi chứng vẩy nến da đầu đã được “xóa sổ”, bạn có thể phòng tránh da đầu khỏi tình trạng tái phát bằng cách gội đầu thường xuyên hoặc 2 lần/1 tuần với các sản phẩm chứa coal tar hoặc các thành phần dược lý khác.
Các phương pháp xử lý trong phòng
Trường hợp mắc vẩy nến da đầu thể nhẹ trong vòng nhiều năm, bác sỹ và chuyên gia da liễu sẽ xem xét việc tiêm steroid trực tiếp trên các vùng da đó.
Nếu các triệu chứng không đáp ứng với điều trị tại chỗ, liễu pháp chiếu trị laser hoặc ánh sáng không laser có thể hỗ trợ.
Ví dụ, tia laser excimer sẽ tập trung ánh sáng mạnh mẽ vào vùng da bị ảnh hưởng và tránh các vùng da khỏe mạnh xung quanh.
Tia UV đôi khi được chiếu vào vùng da ảnh hưởng thông qua một thiết bị cầm tay được gọi là lược UV.
Nếu tóc bạn mỏng hoặc cạo đầu, bác sỹ có thể đề nghị bạn ra ngoài phơi nắng tự nhiên trong một thời gian ngắn.
Các phương pháp điều trị chứng vẩy nến da đầu nghiêm trọng
Nếu bạn gặp phải chứng vẩy nến da đầu từ mức độ trung bình tới nghiêm trọng, bác sỹ có thể kê đơn thuốc uống, tiêm hoặc bơm thuốc vào ven.
Thuốc uống bao gồm:
- Corticosteroid
- Cyclosporine (sandimmune)
- Methotrexate (Rheumatrex)
- Dạng mạnh của vitamin A gọi là dẫn xuất (soriatane)
Bởi vì các loại thuốc trên đây có thể gây ra những phản ứng phụ nghiêm trọng như tổn thương gan, nên điều này đòi hỏi bác sỹ phải thật thận trọng.
Điều quan trọng cần lưu ý là các dẫn xuất của vitamin qua đường uống là một dạng khác và mạnh hơn vitamin bổ sung được mua mà không cần kê đơn. Vậy nên dùng vitamin A và D nguyên bản không được lợi gì.
Các phương pháp mới được FDA chứng nhận gần đây là các dạng sinh học biologics. Phương pháp này thực hiện qua đường tiêm có các tác dụng để da không hình thành nhiều tế bào.
Theo Viện da liễu Mỹ, có 7 dạng sinh học hiệu quả:
- Adalimumab (Humira)
- Adalimumab-atto (Amjevita), tương tự như Humira,
- Etanercept (Enbrel)
- Etanercept-szzs (Ereizi), tương tự như Enbrel
- Infliximab (Remicade)
- Ixekinumab (Talz)
- Secukinumab (Cosentyx)
- Ustekinumab (Stelara)
Sống chung với vẩy nến da đầu
Tuy chưa có phương pháp chữa trị triệt để, song hiện nay có nhiều phương pháp có tác dụng điều trị triệu chứng, kiểm soát sự lan rộng và tránh sự tái phát của vẩy nến da đầu.
Nhóm hỗ trợ vẩy nến da đầu có thể cung cấp các lời khuyên hữu ích giúp phương pháp điều đạt kết quả cao, góp phần xoa dịu những căng thẳng có thể xảy ra.
Dịch từ bài viết Scalp Psoriasis – Website Webmd – Nguyễn Thị Thu Hằng dịch – Út Em Shop sở hữu nội dung Tiếng Việt.